راهنمای خرید تسمه تایم خودرو

تاریخچه

تسمه تایم برای اولین بار در سال 1945 میلادی مورداستفاده قرار گرفت. در سال 1962 میلادی برای اولین بار در خودرویی آلمانی به نام گلاس 1004 استفاده و سپس فراگیر شده و به تولید انبوه رسید. چهار سال بعد در سال 1966 از این قطعه برای اولین بار در محصول آمریکایی Tempest استفاده گردید. در همین سال شرکتی به نام واکسال (Vauxhall) نوع جدیدی از پیشرانه‌های 4 سیلندر را تولید نمود که در آن از تسمه تایم استفاده شد و این طرح امروزه در بیشتر خودروها مورداستفاده قرار می‌گیرد.

تجربیات تلخ گذشته مصرف‌کننده باعث شده است تا در خرید و انتخاب بهترین نوع تسمه تایم، هوشمندانه عمل کند تا با یک انتخاب سنجیده، آینده‌ موتور خودروی خود را تضمین نماید.

پارگی تسمه تایم

متأسفانه پارگی ناگهانی تسمه تایم، مشکل بزرگی است که امکان دارد برطرف کردن آن کمی گران تمام شود.

اما دقیقاً چه اتفاقی می‌افتد که بدون هیچ هشدار و پیش‌زمینه قبلی‌ای، تسمه تایم دچار پارگی می‌شود؟

قبل از آنکه تسمه تایم بریده شود، سوپاپ‌ها کاملاً باز هستند و درست بعد از وقوع پارگی، سوپاپ‌ها در همان حالت باز قفل کرده و برگشتی در کار نخواهد بود. درست در همین هنگام، پیستون رو به بالا حرکت می‌کند و این دقیقاً همان لحظه‌ای است که موتور خودرو دچار حادثه شده و ضربه وارد شده از طرف پیستون به سوپاپ‌ها منجر به کج کردن آن‌ها می‌شود.

در نگاه اول کمی عجیب به نظر می‌آید که چطور پارگی این قطعه‌ پلاستیکی ارزان‌قیمت، ممکن است تا این اندازه به موتور خودرو آسیب وارد کرده و هزینه‌های گزافی را برای تعمیر به دنبال داشته باشد.

به این منظور، بیشتر مکانیک‌های مجرب، توصیه می‌کنند که بهترین زمان تعویض تسمه تایم را بین 96 تا 144 هزار کیلومتر است.

در برخی از خودروها ممکن است آسیب گسترده‌تر باشد. به‌عنوان‌مثال می‌توان به خودروهایی که تسمه تایم آن‌ها در عملکرد واترپمپ دخالت دارد، اشاره کرد؛ که بعد از بریده شدن تسمه تایم این احتمال وجود دارد که به فولی­های واترپمپ و حتی خود آن، آسیب وارد شود. به همین علت، با توجه طول عمر یکسان تسمه تایم و واترپمپ، پیشنهاد می‌شود تا هنگام تعویض تسمه تایم، واترپمپ هم تعویض گردد. لازم به ذکر است که در برخی از خودروها به دلیل آن‌که واترپمپ، پشت تسمه تایم قرار گرفته است، باید ابتدا تسمه تایم را باز کرده و سپس واترپمپ تعویض گردد.

پنج علامت هشداردهنده مهم برای تعویض تسمه تایم

با توجه به این حقیقت که تسمه تایم یکی از قطعات حساس خودرو است، پیشنهاد می‌شود تا راننده نسبت به برخی از علائم حساس باشد و در صورت نیاز با یک مکانیک مجرب مشورت کرده و تسمه تایم را تعویض نماید.

نوسان دور موتور

درصورتی‌که راننده احساس کند، دور موتور به 2 تا 4 هزار دور رسیده است، موتور تنظیم نبوده و باید تسمه تایم آن بررسی شود. شل شدن تسمه تایم منجر به ایجاد لغزش‌هایی می‌شود که در حین شتاب گرفتن خودرو باعث بالاتر رفتن دور موتور می‌شود. همچنین این اتفاق می‌تواند نشانه‌ای از فرسایش و از بین رفتن دندانه‌های تسمه باشد.

فرسایش دندانه‌های تسمه تایم

تسمه تایم از سایر مواد لاستیکی مستثنا نبوده و در اثر استفاده و گذشت زمان، دچار فرسایش و خوردگی دندانه‌ها می‌شوند. بااینکه پیشنهاد می‌شود تسمه تایم در هر 60 هزار مایل (96 هزار کیلومتر) تعویض گردد، اما در برخی از خودروها این عدد تفاوت دارد و می‌تواند تا 110 مایل (170 هزار کیلومتر) هم ادامه داشته باشد. برای اطمینان از آن باید به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کرد.

استارت نخوردن خودرو

طراحی دقیق تسمه تایم نیازمند تنظیم مداوم است تا بتواند دقیقاً به ازای هر یک‌بار چرخش میل­بادامک، دو بار میل‌لنگ را بچرخاند. دریچه‌ها یا همان سوپاپ‌های ورود و خروج گاز با چرخیدن میل بادامک، در تناسب با لحظه حرکت پیستون‌ها باز و بسته می‌گردند، بنابراین اگر زمان‌بندی این چرخه تنظیم نباشد، بقیه قطعات جانبی شامل میل‌سوپاپ، سوپاپ‌ها و... نیز تنظیم نخواهند بود. این مسئله بسیار مهم می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در استارت خودرو شود؛ زیرا زمان‌بندی نادرست عملکرد تک‌تک قطعات می‌تواند باعث شود تا مشکلاتی در استارت صحیح خودرو پیش آید.

افزایش میزان گازهای خروجی از اگزوز

 یکی دیگر از مشکلاتی که باید به آن توجه شود، خروج بیش‌ازحد دود از اگزوز است که می‌تواند بر وجود مشکلاتی در تسمه تایم دلالت داشته باشد. علت این امر آن است که موتور باید برای حرکت قطعات خود، بیشتر تلاش کند و همین امر سبب افزایش فشار روی موتور می‌شود؛ که درنهایت منجر به خروج دود بیشتر از اگزوز می‌گردد.

روغن‌ریزی

گاهی به دلیل گرمای بیش‌ازحد موتور و یا به علت خراب شدن واشرها (واشر بین بلوک سیلندر و کاور تسمه تایم)، ممکن است موتور دچار روغن‌ریزی شود. ممکن است این روغن به خاطر شل بودن کاور تسمه تایم، روی تسمه ریخته و باعث ایجاد خوردگی و سرانجام باعث پارگی تسمه تایم گردد؛ بنابراین توجه به روغن‌ریزی‌های خودرو از اهمیت بالایی برخوردار است و باید پس از شناسایی دقیق محل روغن‌ریزی به‌سرعت اقدامات لازم در جهت رفع آن را انجام داد.

انواع تسمه تایم

برخی از شرکت‌ها که ازنظر مهندسی در سطح بالایی قرار دارند، به‌جای استفاده از تسمه‌ لاستیکی، از نوع زنجیر فلزی استفاده می‌کنند. استفاده از زنجیرهای فلزی منجر به بیشتر شدن زمان عمر موتور می‌شود. کیفیت بالاتر این نوع تسمه‌ها نسبت به نمونه پلاستیکی در برابر شوک‌های ناشی از معکوس کشیدن، مقاومت بیشتری را نشان می‌دهد؛ اما نسبت به نمونه سنتی و پلاستیکی سروصدای بیشتری را ایجاد می‌کند.

در حال حاضر برخی از خودروها از تسمه تایم و برخی دیگر از زنجیر تایم استفاده می‌کنند. با توجه به آن‌که زنجیر تایم به‌طور مستقیم به موتور اتصال دارد، برای کنترل آن باید از فشار روغن استفاده کرد. پس اگر به هر علتی، فشار روغن‌موتور کاهش پیدا کند، در عملکرد زنجیر نیز اختلال ایجاد می‌شود.

کارشناسان اعتقاد دارند که هنگام تعویض تسمه تایم باید واترپمپ را نیز تعویض کرد، اما این کار برای زنجیر تایم نیاز نیست.

بودجه و کیفیت

وجود برندهای مختلف با قیمت‌های گوناگون، انتخاب و خرید بهترین تسمه تایم را کمی سخت کرده‌اند. برخی از تسمه­تایم‌ها نسبت به سایر رقبا عمر طولانی‌تری دارند و برخی دیگر نیز فقط در یک نوع خودرو قابلیت استفاده دارند؛ بنابراین مهم است که از برندهای معتبر و اصلی استفاده شود و نباید در انتخاب و خرید این قطعه بسیار مهم، نسبت به قیمت‌ها حساسیت به خرج داد. در ادامه به چند شرکت معتبر تولید تسمه تایم اشاره می‌شود:

پاورگریپ گیتس (POWERGRIP GATES):یکی از معتبرترین شرکت‌هایی که در زمینه تولید تسمه تایم فعالیت دارند، پاورگریپ گیتس است. این شرکت آمریکایی در دنور، کلرادو واقع شده و تسمه‌های انتقال نیرو و محصولات هیدرولیکی را تولید می‌کند. در سال 1996 میلادی، پس از 85 سال، مالکیت آن توسط شرکت مهندسی بریتانیا (تامکینز پی ال سی) به پایان رسید و در سال 2003 نام خود را به The gates corporation تغییر داد.

هاتچینسون (HUTCHINSON) :دفتر مرکزی شرکت هاتچینسون در فرانسه واقع شده است. این شرکت نیز از تولیدکنندگان معتبر تسمه تایم در اروپا است. به‌طوری‌که عنوان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده‌ی تسمه‌های تایمینگ و شیاردار در اروپا و همین‌طور بالاترین سهم بازار تسمه تایم در فرانسه را به خود اختصاص داده است. این شرکت توانسته است با کسب مدارک بین‌المللی در زمینه استانداردهای کیفیت مدیریت و محیط‌زیست و با کسب تأییدیه شرکت‌های خودروسازی ایران مثل ایران‌خودرو و سایپا، رضایت مشتریان خود را جلب نماید.

دایکو (Dayco):بیش از 110 سال تجربه این شرکت ایتالیایی در حفظ کیفیت برتر تولیدات خود، توانسته است صدا و ارتعاش و سختی را به حداقل رسانده و مجموعه‌ای از تسمه‌های شیاری و تسمه تایم را جهت استفاده گستره‌ وسیعی از خودروها در جهان، تولید نماید.

دانگیل (DONGIL):در سال 1945 میلادی، شرکتی به نام DONGIL RUBBER BELT در بوسان کره جنوبی تأسیس شد که بیشتر در زمینه تولید محصولات لاستیکی فعالیت دارد.

کنتیننتال (CONTINENTAL) : از قدیمی‌ترین و مشهورترین شرکت‌های تولیدکننده لاستیک و تسمه‌های لاستیکی در صنعت دنیا شرکت کنتیننتال آلمانی است که تسمه‌های مختلف آن با مارک کنتی تک (CONTITECH) عرضه می‌شود.

اصلی هیوندای:به صاحبان خودروهای هیوندای توصیه می‌شود تا از قطعه اصلی آن استفاده نمایند.

اصلی تویوتا:با توجه به تکنولوژی متفاوت ساخت موتورهای ژاپنی پیشنهاد می‌شود تا برای خودروهای تویوتا نیز از تسمه تایم اصلی تویوتا استفاده گردد.