بدن انسان همواره در معرض آسیب های جسمی است. این آسیب ها گاهی می توانند افراد را از راه رفتن به طور مستقل بازدارند. همه ما افرادی را دیده ایم که به دلایل مختلف مجبور به استفاده از ویلچر هستند. استفاده از ویلچر به خصوص در افراد مسن بسیار رایج است. ویلچر سهم زیادی را در زندگی مسن ها و معلولان دارد چرا که رفت و آمدهایشان را مدیون ویلچر هستند. در واقع ویلچر عضو بسیار مهمی از زندگی آنان به شمار می آید. به همین دلیل مهندسان پزشک توجه خاصی به طراحی ویلچرهای جدید دارند. در این مقاله قصد داریم راهنمای خرید ویلچر را به شما ارائه کنیم. چنانچه قصد خرید یک ویلچر را دارید تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید تا بتوانید به انتخابی درست برسید.
در بسیاری از بیماران مبتلا به اختلال حرکتی داشتن ویلچر مناسب جزء اصل زندگی این افراد است. با توجه به تنوع فراوان ویلچرها و وسایل جانبی آن در حال حاضر تجویز ویلچر در کلینیکهای خاص (Seat clinic ) انجام می شود. در کشور ما کارشناسان کاردرمانی در این زمینه اطلاعات لازم را در اختیار بیماران قرار می دهند. بیشتر ویلچر ها ، به لحاظ فنی ، یک ویلچر پزشکی محسوب می شوند و به خاطر تنوع خیلی زیادی دارند که برای خدمت به نیازهای مختلف بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرند . اما انواعی از ویلچر ها نیز وجود دارند که برای مقاصد غیرپزشکی مورد نظر ، مثلا” در محیطهای کار یا دفاتر ، استفاده می شوند ، اما در بیشتر موارد ویلچرها اصطلاحا” با یک هدف پزشکی بکار گرفته می شوند . ویلچرها ، عمدتا” توسط افراد بیمار یا ناتوان استفاده می شوند تا به مشکلات پزشکی آنها کمک شود ، از این رو ما ویلچرها را به عنوان یک وسیله پزشکی می شناسیم .
بعضی از مردم ، هنگامی که هیچ مشکل پزشکی ندارند ، ممکن است فکر کنند آنها نیاز به ویلچر دارند ،اما ویلچرمورد نظرشان از لحاظ فنی یک ویلچرغیرپزشکی محسوب می گردد . بطورکلی برنامه های مربوط به ویلچر در واقع بر اساس نیاز پزشکی کاربر مورد توجه قرار می گیرند ، اما ممکن است مشخص شود که هیچ نیاز پزشکی وجود ندارد . این موضوع باعث می شود که ویلچر رسما” جنبه غیر پزشکی پیدا کند ، با وجود اینکه کاربر از برخی اشکال مزایای بهداشتی و سلامتی آن بهره مند می شود . در اینجا به نکاتی در انتخاب ویلچر مناسب اشاره می کنیم:
اهمیت استفاده از ویلچر
در موارد زیادی پیش می آید که افراد مجبور به استفاده از ویلچر باشند. استفاده از ویلچر با اهداف مختلفی صورت می گیرد. در ادامه برخی از مزایای استفاده از ویلچر ها را برای شما ذکر می کنیم.
1) به حد اکثر رساندن تحرک فرد بطور مستقل
۲) پیشگیری یا به حداقل رساندن بد فرمی ها یا آسیبهای مختلف در اندامها مثل زخم بستر، خم شدن مفاصل، بد شکلی مفاصل
۳) به حداکثر رساندن عملکرد فرد
۴) بهبود تصور فرد از بدن خودش
۵) حداقل رساندن هزینه و مشکلات نگهداری ویلچر
انواع مختلف ویلچر
ویلچر بطور کلی به دو نوع برقی و غیر برقی تقسیم میشود. و ویلچر غیر برقی هم خود دو نوع میباشد. نوع اول ویلچر معمولی یا تاشو که به اصطلاح انگلیسی (Folding Wheelchair) گفته میشود و به نوع دوم ریجید ویلچر که از همان اصطلاح (Rigid Wheelchair) گرفته شده، گفته میشود.
ویلچر تاشو به ویلچری گفته میشود که فریم آن از زیر نشیمنگاه دارای دو میله ضربدری و از وسط جمع می شود. و در مقابل آن ریجید ویلچر که از وسط جمع نمیشود بلکه پشتی آن به طرف جلو روی قسمت نشیمنگاه تا میشود و دو چرخ بزرگ آن با فشار یک پیم از بدنه جدا می شوند.
ریجید ویلچر سبکتر است و احتیاج به تعمییر کمتری نسبت به ویلچر تاشو دارد: یک ویلچر تاشو متشکل از اجزاء بسیار زیادیست. بنابراین، اجزاء متحرک زیادتری دارد و به همین میزان اصطهلاک قطعات و خرابی آنها بیشتر است. از همین اینجا میتوان نتیجه گیری کرد که برای استحکام ویلچر از قطعات آلومینیومی ظخیمتری استفاده میشود و لذا طبیعتا وزن ویلچر بالا میرود و طبیعتا از ریجید ویلچر سنگین تر است.
برای راندن یک ویلچر تاشو، ویلچرسوار انرژی بیشتری مصرف میکند. این نه فقط بدلیلل سنگینی آنست، بلکه انرژی صرف شده، در حرکتت دادن قطعات متحرک ویلچر تقسیم میشود و در واقع این انرژی آنجا هدر می رود. درحالیکه این انرژی در ریجید ویلچر بدلیل قطعات متحرک بسیار کم، مصروف راندن و حرکت سریع تر خود ویلچر میشود و بصورت مشهودی احساس می کنید ویلچر سریع تر و سبک تر به جلو حرکت می کند.
چرخهای کوچک جلو ویلچر تاشو بگونه ای طراحی می شود که حتما پشت پایه های جلو قرار گیرد، تا بدینوسیله ویلچر بتواند از وسط به خوبی جمع شود. به همین دلیل، وزن ویلچرسوار بینن چرخ های بزرگ عقب و کوچک جلو تقسیم می شود و این باعث می شود چرخهای کوچک وزن زیادی را تحمل کنند. در حالیکه چرخهای کوچک در ریجید ویلچر برای کارایی بیشتر و قدرت مانور بالاتر بهینه سازی می شوند. یعنی چرخ های کوچک از پشت پایه ها از دوطرف فاصله میگیرد ولی از کنار به پایه ها نزدیک میشوند. در نتیجه، بیشترین وزن ویلچرسوار بر روی چرخ های بزرگ عقب متمرکز می شود. نتیجه فیزیکی آن، وزن کمتر روی چرخ های کوچک وارد میشود و در نتیجه قدرت مانور بیشتر و آسانتر در چرخیدن و حرکت است.
ویلچر های معمولی معمولا” توسط کسانی استفاده می شود که دارای یک پای صدمه دیده و یا یک اندام از دست رفته هستند و این افراد با استفاده از آن آنها می توانند به راحتی به اطراف خود حرکت نمایند . ممکن است کسی بتواند با استفاده از عصا راه برود ، اما برای افزایش ایمنی خود و کاهش خطر سقوط ، از ویلچر انتخاب می کند .
عوامل موثر در انتخاب ویلچر
بیشترین نوع ویلچر مورد استفاده، نوع خم شو(تاشو) است. ویلچرهائی که تا شونده نیستند محکم تر بوده و دیرتر خراب می شوند اما جابجائی ویلچر مشکل است. ویلچرهای تاشو قابل جابجا کردن می باشند اما سنگین تر بوده، زودتر خراب می شوند و حرکت دادن آنها انرژی بیشتری لازم دارد.
دستگیره، هر چه دستگیره بزرگتر باشد، جلو بردن ویلچر راحت تر است. دستها نیز باید تحرک بیشتری داشته باشند، اگر دستگیره کوچک تر شود با حرکت کمتر دست، ویلچر به میزان بیشتری جلو می رود اما نیروی بیشتری لازم است و فشار بیشتری به دست وارد می شود لذا دستگیره های کوچک در ویلچرهای مسابقه استفاده می شوند.
چرخ جلو ، انواع مختلف چرخ جلو وجود دارد. چرخ های کوچک که از جنس پلاستیک سفت است در جاهای صاف مناسب می باشند.
صندلی، صندلی از جنس های مختلفی مثل برزنت یا وینیل ساخته می شود. نوع ساخته شده از وینیل گرم بوده و باعث تعریق می شود. انواع داکرون ونایلون سبک تر بوده و باعث ایجاد تعریق کمتری می شوند.
بالشتک ها ، در هر ویلچری بسته به مشکل بیمار باید از بالشتک مناسب استفاده کرد. انواع آن شامل: ابر، ژل و کیسه های هوائی است که خود این انواع نیز دسته های گوناگون دارد. باید بالشتک طوری تنظیم شود که انحنای کمری که بصورت طبیعی وجود دارد حفظ شود.
پشتی، تنظیم پشتی بر اساس میزان کنترل لازم و تحرک فرد انجام می شود. هر چه پشتی بالاتر باشد، حمایت بیشتری از کمر وپشت به بیمار داده می شود اما تحرک فرد کمتر می شود. برخی از ویلچرها دارای قابلیت خم شدن پشتی می باشند.
اندازه ویلچر، اندازه ویلچر بسیار مهم است و باید توسط کارشناسان کاردرمانی تنظیم شود. بعنوان مثال بزرگ بودن ویلچر می تواند باعث خم شدن ستون فقرات (اسکولیوز) یا تشدید آن گردد.
دیگر قابلیت ها
برخی از ویلچر ها دارای قابلیت های خاص مثل برقی بودن ، ترمز هوشمند و ... هستند. این قابلیت ها می توانند به فرد بیمار در حرکت با ویلچر کمک کنند. همچنین امنیت فرد را در هنگام استفاده از ویلچر تضمین می کنند. البته باید در نظر داشت که ویلچر های دارای امکانات خاص قیمت بالاتری نیز دارند.
شرکت هاي سازنده
شرکت هاي مختلفي در زمينه توليد ويلچر فعاليت مي کنند. هر کدام از اين شرکت ها توانسته اند محصولاتي را توليد و به بازار عرضه کنند و تا حدودي نظر مشتريان را جلب کرده اند. رمبا، کافمورت، ايران بهکار، فاکسي، جي تي اس و ... از مطرح ترين برند ها در زمينه توليد ويلچر هستند.
قيمت
عوامل مختلفي در تعيين قيمت ويلچر موثرند. از جمله اين عوامل مي توان به نوع ويلچر، ابعاد ، وزن قابل تحمل، نوع فريم ، نوع دستگيره، شرکت سازنده و ... اشاره کرد. به طور کلي قيمت ويلچر در بازار ايران بين 500 هزار تومان تا 10 ميليون تومان است.
با توجه به اهميتي که وسايل پزشکي در سلامت افراد دارند ، به شما پيشنهاد مي کنيم چراغ پزشکي مورد نياز خود را از شرکت ها و مراکز معتبر تهيه کنيد. سعي کنيد حتما پيش از خريد ميزان بودجه خود را مشخص کنيد و محصولي با کيفيت و قيمت مناسب خريداري کنيد. همچنين در هنگام خريد مواردي که در اين مقاله براي شما تشريح شد را نيز مورد توجه قرار دهيد تا بتوانيد محصولي مناسب و مطابق نيازتان تهيه کنيد.